22 grudnia 2013

Czym się różnią drogi dla rowerów, ścieżki rowerowe i szlaki rowerowe? (5)

Czym się różnią drogi dla rowerów, ścieżki rowerowe i szlaki rowerowe?

W związku z coraz częstszymi  deklaracjami składanymi przez zarządców dróg, polityków i działaczy samorządowych, a dotyczącymi rozbudowy drogowej infrastruktury rowerowej, wskazane jest uporządkowanie różnych pojęć - dla poprawnego porozumiewania się i współdziałania.
Wg Ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym:

Art. 2 

5) droga dla rowerów – droga lub jej część przeznaczona do ruchu rowerów, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi; droga dla rowerów jest oddzielona od innych dróg lub jezdni tej samej drogi konstrukcyjnie lub za pomocą urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego;

5a) pas ruchu dla rowerów – część jezdni przeznaczona do ruchu rowerów w jednym kierunku, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi; 

5b) śluza dla rowerów – część jezdni na wlocie skrzyżowania na całej szerokości jezdni lub wybranego pasa ruchu przeznaczona do zatrzymania rowerów w celu zmiany kierunku jazdy lub ustąpienia pierwszeństwa, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi; 

12) przejazd dla rowerzystów – powierzchnia jezdni lub torowiska przeznaczona do przejeżdżania przez rowerzystów, oznaczona odpowiednimi znakami drogowymi;

Wg Rozporządzenia Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie:

Rozdział 9 zatytułowany „Ścieżki rowerowe” – określa ich parametry – nie podając definicji ścieżek rowerowych.

W turystyce rowerowej istnieje również pojęcie szlaku rowerowego, który wg Wikipedii jest „trasą wycieczkową dla rowerzystów, oznaczoną specjalnymi symbolami wyznaczającymi jej przebieg i ułatwiającymi poruszanie się po właściwej drodze”. Szlaki rowerowe doczekały się, o czym mało kto wie,  specjalnego oznakowania znakami drogowymi: kierunkowymi, informacyjnymi oraz dodatkowymi tabliczkami.

Wprowadzone nowe znaki drogowe dotyczą również dróg rowerowych wg przedstawionej powyżej definicji. {ROZPORZĄDZENIE MINISTRA TRANSPORTU, BUDOWNICTWA I GOSPODARKI MORSKIEJ z dnia 19 lipca 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach}

Jak wynika z powyższego, pod względem techniczno-funkcjonalnym, spotykamy się z następującymi przypadkami ciągów ruchu rowerowego: 

a) Droga dla rowerów – jest wydzielona konstrukcyjnie lub przestrzennie i przeznaczona wyłącznie dla rowerów. 
b) Pas ruchu dla rowerów – część jezdni wydzielona znakami poziomymi i przeznaczona wyłącznie dla ruchu rowerów. 
c) Ścieżka rowerowa – jezdnia dla rowerów przy jezdni dla innych pojazdów, przy chodniku lub między jezdnią a chodnikiem – oznakowana, ale bez oddzielenia konstrukcyjnego. 
d) Ciąg pieszo-rowerowy – oznakowana nawierzchnia z dopuszczeniem współistnienia na niej ruchu pieszego i rowerowego, na której  pierwszeństwo ma pieszy.

Pojęcie szlaku rowerowego zostało w powyższym podziale pominięte, ponieważ pochodzi ono z innej dziedziny - turystyki, i wiąże się z funkcjonalnością ciągów rowerowych bez wnikania w zagadnienia konstrukcyjne  lub parametry geometryczne. W przepisach dotyczących dróg pojęcie szlaku rowerowego nie występuje.

Przedstawiony podział nie istnieje w żadnych przepisach ani literaturze, ale na użytek dobrej komunikacji w gronie zainteresowanych osób, został stworzony przez autora artykułu, biorąc jednak różne, z pozoru niespójne, określenia dotyczące rowerowej infrastruktury drogowej. 

Pod względem technicznym, z uwagi na specyfikę konstrukcyjną roweru, technikę jazdy i możliwości rowerzysty, wszystkie jezdnie dla rowerów powinny spełniać normatywne warunki jak dla ścieżek rowerowych, a przy ciągach pieszo-jezdnych z uwzględnieniem wymogów jak dla chodników – w zależności, które wymogi są ostrzejsze.

Powyższe rozróżnienie jest bardzo ważne przy ustalaniu lokalizacji danego ciągu ruchu rowerowego, projektowaniu parametrów jezdni dla rowerów, projektowaniu organizacji ruchu i  ustalaniu zagospodarowania otoczenia poszczególnych ciągów.

Uważam, że należy jak najszybciej i jak najszerzej propagować wyżej podane nazewnictwo dla zróżnicowanych ciągów komunikacji rowerowej, które to nazwy istnieją w przepisach prawnych dotyczących dróg i  mają różny sens. Szczególnie w środowiskach drogowych, samorządowych i stowarzyszeń rowerowych powinna być świadomość różnic kryjących się pod poszczególnymi pojęciami.

Pojęcie ścieżka rowerowa jest już zbyt potocznym i niewiele mówiącym określeniem w świetle obowiązujących przepisów i różnych koncepcji organizacji ruchu uwzględniającej bezpieczeństwo rowerzystów.